દોસ્તો પલ્સ રેટમાં વધારો થવો હૃદયરોગને લગતી ગંભીર સમસ્યાઓ છે. હા, સખત મહેનત અથવા વર્કઆઉટ દરમિયાન પલ્સ રેટ એટલે કે હૃદયના ધબકારા વધવા એ સામાન્ય બાબત છે પરંતુ જો તમારા હૃદયના ધબકારા વર્કઆઉટ કર્યા વિના અને કોઈપણ રોગ વિના વધે છે તો તેને અવગણવા જોઈએ નહીં. હા, હૃદયના ધબકારા વધવા એટલે કે પલ્સ રેટ પણ હાર્ટ એટેક, હાર્ટ ફેલ્યોર, કાર્ડિયાક અરેસ્ટ, સ્ટ્રોક, કિડની ફેલ્યોર વગેરે જેવી અનેક ગંભીર બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે.
સામાન્ય વ્યક્તિનો પલ્સ રેટ એટલે કે હૃદય 60-100 ધબકારા પ્રતિ મિનિટના દરે ધબકે છે પંરતુ અમુક સંજોગોમાં જેમ કે દોડવું, વર્કઆઉટ દરમિયાન અથવા ગભરાટ દરમિયાન, આ ઝડપી વધે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે 120 ધબકારા પ્રતિ મિનિટની મર્યાદિત છે પંરતુ 120 થી વધુ હાર્ટ રેટ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. હા, તે કોઈ ગંભીર બીમારીની નિશાની પણ હોઈ શકે છે.
હા, પલ્સ રેટમાં વધારો થવાનું કારણ ગંભીર અથવા નુકસાનકારક નથી, જો તમે પલ્સ રેટમાં પ્રસંગોપાત વધારો અનુભવો છો, જે થોડીક સેકન્ડો સુધી ચાલે છે અને પછી સારો થઈ જાય છે તો ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી.
પલ્સ રેટ વધવાના કારણો :- ડર, ગભરાટ, તણાવ અથવા ચિંતા જેવી ભાવનાત્મક પ્રક્રિયાઓ પલ્સ રેટમાં વધારો કરી શકે છે. આ સિવાય સખત કામ અને વર્કઆઉટ દરમિયાન હૃદયના ધબકારા વધવા સામાન્ય છે. ધૂમ્રપાન, કેફીન અને આલ્કોહોલ જેવા ઉત્તેજકોનો વધુ પડતો વપરાશ પ્લસ રેટમાં વધારો કરી શકે છે.
ડાયાબિટીસ, હાયપોટેન્શન, થાઇરોઇડ રોગ, તાવ વગેરે જેવી તબીબી પરિસ્થિતિઓ પણ ઝડપી ધબકારાનું કારણ બની શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, સગર્ભા સ્ત્રીઓમાં હોર્મોનલ ફેરફારો થાય છે,
જેના કારણે ઘણી વખત સગર્ભા સ્ત્રીનું હૃદય ઝડપથી ધબકે છે. આ સાથે અમુક પ્રકારની દવાઓ લેવાથી અને તેની આડ અસરો પલ્સ રેટમાં વધારો કરી શકે છે. જો તમને કોઈ હૃદય રોગ છે, તો તમારા પલ્સ રેટ વધી શકે છે.
જો તમે પ્લસ રેટને નિયંત્રિત કરવા માંગો છો તો તમારે સંતુલિત આહાર લેવો જોઈએ. હા, તમારા આહારમાં આરોગ્યપ્રદ વસ્તુઓનો સમાવેશ કરીને તમે હાર્ટ એટેકના જોખમથી બચી શકો છો. વળી હૃદયરોગમાં બદામ, અખરોટ, કાજુ, માછલી અને ઈંડા ખાવાથી લાભ થાય શકે છે.
ક્યારેક વર્ક અથવા વર્કઆઉટ દરમિયાન પ્લસ રેટ વધવાની સાથે છાતીમાં દુખાવો, જડબામાં દુખાવો અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, તરત જ કામ કરવાનું બંધ કરો અને સૂઈ જાઓ.
શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે પુષ્કળ પાણી પીવો. જો તમને લાગે કે તમારા ધબકારા વધી રહ્યા છે, તો તરત જ નીચે બેસો અથવા સૂઈ જાઓ અને 2 મિનિટ સુધી શાંત સ્થિતિમાં રહ્યા પછી 1 ગ્લાસ પાણી પીવો. સ્વસ્થ રહેવા માટે પૂરતી ઊંઘ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે, સામાન્ય રીતે 6-7 કલાકની ઊંઘ પૂરતી છે. જો તમારા ધબકારા થોડા દિવસોથી અસામાન્ય છે, તો તમારે ઓછામાં ઓછી 7-9 કલાકની ઊંઘ લેવી જોઈએ.
અમુક પ્રકારની દવાઓના સેવનથી પણ ક્યારેક પલ્સ રેટ વધી જાય છે, તેથી તમારે તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં સુધારો કરો અને દરરોજ યોગ કરો. કારણ કે યોગ કરવાથી હૃદયની બીમારીઓનું જોખમ 43% ઓછું થાય છે. જો તમારા ધબકારા ઘણીવાર અસામાન્ય હોય, તો તમારે ઓક્સિમીટર અથવા ફિટનેસ બેન્ડનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ જેથી કરીને તમે તમારા ધબકારાનું નિરીક્ષણ કરી શકો.
જો તમે લાંબા સમયથી તણાવમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છો, તો તે તમારા પલ્સ રેટ વધવાનું કારણ બની શકે છે, તેથી તણાવને તમારા પર એટલું હાવી ન થવા દો કે તે તમને નુકસાન પહોંચાડવાનું શરૂ કરે.
