દોસ્તો લવંડર એ ઘણી બધી જડીબુટ્ટીઓનો સંગ્રહ છે. જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આ એક ખાસ પ્રકારનું તેલ છે જે થાક, તણાવ અને ઘણી શારીરિક સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં મદદરૂપ છે.
વળી આ તેલનો ઉપયોગ કોસ્મેટિક અને મેડિકલ ક્ષેત્રે પણ થાય છે. લવંડર તેલમાં ખાસ સુગંધ આવે છે, જે આપણા શરીર અને મનને આરામ આપે છે તેમજ આપણને તાજગીનો અનુભવ કરાવે છે પરંતુ આ તેલના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો તો છે જ સાથે કેટલાક ગેરફાયદા પણ છે.
લવંડર તેલમાં ઘણા કુદરતી ગુણધર્મો મળી આવે છે. જેમાં 150 થી વધુ સક્રિય ઘટકો છે. આ સાથે તેમાં એન્ટી ફંગલ, એન્ટી ઈન્ફ્લેમેટરી, એન્ટી માઈક્રોબાયલ, એન્ટી ડિપ્રેસન્ટ, એન્ટી માઈક્રોબાયલ, એન્ટી બેક્ટેરીયલ વગેરે ગુણો મળી આવે છે. તેમાં હાજર આ તમામ ગુણોને કારણે તેનો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે. વળી તેનો મોટાભાગનો ઉપયોગ સુંદરતા વધારવા માટે પણ થાય છે.
લવંડર તેલનો ઉપયોગ સારી ઊંઘ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે લવંડર તેલનો ઉપયોગ કરવાથી સારી ઊંઘનો અનુભવ થઈ શકે છે. આ સિવાય લવંડર તેલ મૂડને સ્થિર કરવામાં અને લાગણીઓને સંતુલિત કરવામાં પણ મદદરૂપ છે.
લવંડર તેલના ઉપયોગથી માઈગ્રેનના દુખાવામાં રાહત મળે છે. તેમાં એવા કુદરતી ગુણો રહેલા છે, જે માથાનો દુખાવો દૂર કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. વળી તેના ઉપયોગથી આપણા મગજના સ્નાયુઓમાં તણાવ દૂર થાય છે, જેના કારણે ઘણીવાર માથાનો દુખાવો થાય છે.
એક અભ્યાસ દર્શાવે છે કે લવંડર તેલની સુગંધ શ્વાસમાં લેવાથી તણાવ ઓછો થાય છે, જે માથાના દુખાવામાં રાહત આપે છે. ગંભીર માથાનો દુખાવોમાં, સ્વચ્છ નેપકીન પર લવંડર તેલ લગાવીને તેની સુગંધ શ્વાસમાં લેવાથી માથાના દુખાવામાં જલ્દી આરામ મળે છે.
લવંડર તેલ ઘાના ઝડપી ઉપચારમાં મદદ કરે છે. તેમાં કોલેજન-બુસ્ટિંગ ઘટકો હોય છે જે ઘાને ઝડપથી રૂઝાવવામાં ખૂબ મદદરૂપ થાય છે. આ ઉપરાંત તે ત્વચામાં બળતરા અને દુખાવો ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. તાજા ઘા પર લવંડર તેલના થોડા ટીપાં લગાવવાથી આપણે તાત્કાલિક લાભ મેળવી શકીએ છીએ.
વાળ માટે લવંડર તેલનો ઉપયોગ કરવો ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આ તેલનો ઉપયોગ કરવાથી વાળ ખરવા જેવી સમસ્યા થતી નથી. વળી એલોપેસીયા એરિયાટા જેવા રોગોના લક્ષણોને ઘટાડવામાં તે ખૂબ જ મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. આ એક એવો રોગ છે જેમાં આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ તેના જ શરીર પર હુમલો કરવા લાગે છે, જેના કારણે આપણા વાળ ખરવા લાગે છે.
એક અભ્યાસ અનુસાર, જો થાઇમ, સીડરવુડ અથવા રોઝમેરી જેવા અન્ય તેલ સાથે લવંડર તેલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો એલોપેશિયા એરિયાટા જેવા રોગોમાં ઝડપથી ફાયદો થાય છે.
લવંડર તેલના ઉપયોગથી મચ્છર આપણાથી દૂર રહે છે. લવંડર તેલને સૂર્યમુખી તેલ સાથે મિક્સ કરવું જોઈએ કારણ કે તે ત્વચા પર સીધું લગાવવામાં આવે તો બળતરા પણ થઈ શકે છે. લવંડર તેલ ખૂબ જ નરમ હોય છે, જેના કારણે તેનો સીધો ઉપયોગ આપણી ત્વચા પર થઈ શકે છે.
લવંડર તેલનો નિયમિત ઉપયોગ આપણા શરીરમાંથી આવતી દુર્ગંધને બંધ કરી શકે છે. તેના કુદરતી ગુણધર્મો ઉપરાંત લવંડર તેલ તેની મીઠી સુગંધ માટે પણ જાણીતું છે. આપણા શરીરની ગંધની સાથે તે આપણા રસોડા, બાથરૂમ અને બેડરૂમના ખૂણાઓને પણ સુગંધ આપે છે. શરીરની દુર્ગંધ દૂર કરવા માટે તમારા નહાવાના પાણીમાં તેના થોડા ટીપાં મિક્સ કરીને સ્નાન કરવાથી શરીરની દુર્ગંધ દૂર થઈ શકે છે.
લવંડર તેલનો ઉપયોગ અસ્થમા જેવા જીવલેણ રોગના લક્ષણોને ઘટાડવા માટે કરી શકાય છે. તેમાં હાજર એન્ટી-ઈન્ફ્લેમેટરી ગુણો શ્વાસની સમસ્યાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. એક અધ્યયન અનુસાર લવંડર તેલની સુગંધ શ્વાસમાં લેવાથી એલર્જીને કારણે થતી બળતરાને ઓછી કરવામાં તેમજ અસ્થમાની સારવારમાં મદદ મળે છે.
જોકે લવંડર તેલના સેવનથી સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કેટલીક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. તે ઉલટી, ઉબકા અથવા પાચન સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે એટલા માટે તેનું સીધું સેવન ન કરવું જોઈએ. લવંડર તેલ એલર્જી ધરાવતા લોકોએ ઉપયોગ કરવાનું ટાળવું જોઈએ, અન્યથા તે તેમના એલર્જી સ્તરમાં વધારો કરી શકે છે.
સગર્ભા અને સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓએ લવંડર તેલનું વધુ પડતું સેવન ન કરવું જોઈએ. પુરુષોમાં લવંડર તેલનો લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ હોર્મોનલ સંતુલનને ખલેલ પહોંચાડે છે, જેના કારણે કેટલાક પુરુષોમાં ગાયનેકોમાસ્ટિયાના લક્ષણો જોવા મળે છે. આ રોગમાં પુરુષોની છાતીનું કદ સામાન્ય કરતા વધારે થઈ જાય છે.
